Veel voorkomend - spreekwoorden, gezegden en uitdrukkingen

Uitdaging

Wat zijn spreekwoorden en gezegden, en wat is een uitdrukking? En wat zijn veel voorkomende spreekwoorden, gezegden en uitdrukkingen?

Methode

Spreekwoorden

Een spreekwoord is een zin, altijd in de tegenwoordige tijd, die een mededeling doet. Een spreekwoord is nooit een vraag. Spreekwoorden zijn altijd zinnen met wijsheden of levenslessen erin.

Voorbeelden van veelgebruikte spreekwoorden zijn:

• Wie A zegt, moet ook B zeggen - Als je ergens mee begint, moet je het ook afmaken.
• Eerlijkheid duurt het langst - Een leugen komt op een gegeven moment uit, maar de waarheid blijft altijd waar.
• Men mag een gegeven paard niet in de bek kijken - Als je een cadeau krijgt, wees daar dan niet kritisch op. Het gaat om het gebaar, niet om de waarde van het cadeau.
• Niet geschoten is altijd mis - Als je het niet probeert, gaat het sowieso niet gebeuren.

Gezegden

Een gezegde bevat, in tegenstelling tot een spreekwoord, vaak geen wijsheid. In een gezegde staat ook geen werkwoord. Hierdoor is een gezegde geen zin, maar een zinsdeel. Daarnaast heeft een gezegde meestal geen letterlijke betekenis, maar een figuurlijke.

Voorbeelden van veelvoorkomende gezegden zijn:

• Met hart en ziel - Met volle inzet/toewijding.
• Een open deur - Iets wat zo vanzelfsprekend is, dat je het niet hoeft te zeggen.
• Op de valreep - Op het laatste moment.

Uitdrukkingen

Naast spreekwoorden en gezegden heb je ook nog uitdrukkingen. Uitdrukkingen lijken erg op gezegden, maar het verschil is dat in een uitdrukking wel een werkwoord voor kan komen. Hierdoor is een uitdrukking wel een hele zin. Een uitdrukking heeft net zoals een gezegde vaak een figuurlijke betekenis en bevat (in tegenstelling tot een spreekwoord) meestal geen wijsheden.

Voorbeelden van veelvoorkomende uitdrukkingen zijn:

• Met de Noorderzon vertrekken - Onaangekondigd vertrekken en niks meer van je laten horen.
• Lachen als een boer met kiespijn - Meelachen terwijl je eigenlijk niet echt moet lachen.